Alejandro Aravena

1967 Santiago, Şili doğumlu olan mimar-şehir plancısı Alejandro Aravena ; kurucusu olduğu Elemental firmasıyla ile profesyonel hayatını yürütürken 2014 yılında yapmış olduğu Ted konuşması ve 2016 yılında kazandığı Pritzker ödülü ile tüm dünyada takip edilen bir mimar haline geldi. Projelerinde ki yaklaşımı ile aldığı bu ödül aynı zamanda kimi çevrelerde uzun süredir devam eden, Pritzker’in yalnızca ikon mimarlara verilen bir ödül olduğu tartışmalarının da sonunu getirerek, ödülün ilk zamanlarında olduğu gibi nitelikli sorun çözümüne geri döndüğünün bir kanıtı haline geldi. Çünkü ödül zaman içerisinde dünya mimarlık süreci ile birlikte en iyi reklam yapan, PR düşüncesiyle hareket eden mimarlara verildiği için birçok eleştiriye maruz kalmış, zaman içerisinde değerinin giderek düştüğü düşünülmüştür.

Alejandro Aravena ise, başladığı her projenin kamusal ve insancıl değerleri ile ilgilenerek, mevcuttaki sorunları en az etki ile çözüp, en büyük faydayı hedeflerken elde ettiği sonuç ürün yalnızca yapıların yalnızca kendisi ile kurduğu iletişim ile değil, aynı zamanda da birbirleri ve mevcuttaki sokak, kültür, coğrafya gibi birden çok veri ile pozitif bir ilişkiyi insan ölçeğinden kurgulamaktadır. Bu sebepten yapmış olduğu projeleri incelediğimizde; Villa Verde, Rancagua gibi sosyal konut projeleri insanların minimum ihtiyaçlarını karşılarken, zamanla değişecek ihtiyaçlarına yeni çözümler üretilmesini sağlayan, bunu yaparken de kişiselleştirilmiş bir çevrenin pozitif katkılarını ortaya koyan projelerin şuan mevcuttaki şehircilik problemlerine getirilen harika bir eleştiri olduğunu görmekteyiz.

Öyle ki her ülkenin, şehrin en büyük problemi olarak görülen çarpık kentleşme-gecekondulaşmaya getirilen bu çözümler, insanları büyük apartman bloklarına hapsetmekten ziyade, kendi yaşam biçimlerini daha iyi şartlarda sürdürmesine olanak veren bir boş tuval niteliği taşımakta, ressamını da bölgeye ayağı bile değmemiş bir mimar değil, kullanıcısı olan halk yapmaktadır. Böyle bir anlayışın mevcut sistemler içerisinde yer edemeyeceğini düşünen mimarlar, şehir plancıları hatta ve hatta mimarlık öğrencileri için daha iyi bir mimarlığın mümkün olduğunun kanıtı niteliğindedir.

Tabi ki de mimarın süreç içerisinde yaşadığı problemler salt mimar dertleri değil aynı zamanda bu projeleri hayata geçirecek olan işverenlerle yada yerel yönetimle de daha özel ve kurgusal bir mimarlık savaşıdır. Özellikle içinde var olmaya çalıştığımız ülke sınırlarımız içerisinde bakıldığında her ne kadar distopik bir düşünce olarak gözükse bile, yerel yönetimlerin anlayıştan, öngörüden, korumadan uzak anlayışları bizleri birçoğumuzun içersin de yaşamaktan mutsuz olduğu binalara hapsedilmemize sebep olmuştur. Bunu kırmak isteyen, arayışta bulunan birkaç mimarın cevabı da insanı ön plana almaktır.

Tüm bu yaklaşımı ile Alejandro Aravena günümüz koşulları ve ihtiyaçları sebebi ile uzunca bir süredir başka alanlarda kullanılan Açık Kaynak düşüncesinin ilk izlerini oluşturmuş, belirli projelerinin tüm detayları ile yalnızca ve yalnızca insanlığa ait olduğu belirterek herkesin kullanmasına izin vermiştir. Açık Kaynak’ın kendi oluşum sebebi ile yalnızca projenin kullanım hakkını değil aynı zamanda da gelebilecek tüm eleştirileri kabul ederek, değiştirilmesine, geliştirilmesine de izin vermiştir. Kolektif çalışma ilk mimarlık ürününden itibaren, mimarinin bir parçası olsa da ilgili tüm bireylerin aynı projenin gelişmesi için emek harcaması belki de gelecekte ki mimarlık anlayışını tamamı ile değiştirecektir. Tabi ki de projelerin, yaşamın, bireylerin tek tipleşmesi kesinlikle kabul edilemez. Fakat boş bir tuvalin herkesçe boyanabilmesi fikri aslında zaten kullanıcıların var olma savaşına bir cevap niteliğinde olup Alejandro Aravena’yı da bu sosyal savaşın temsilcisi haline getirmektedir.

Katılımcılara buluşmadan önce sunulan kaynaklar:

http://www.elementalchile.cl/en/proyectos/

http://www.arkitera.com/etiket/7351/alejandro-aravena

Katılımcılar: