Ludwig Mies van der Rohe

MİES MİNİMALİZMİ

Kitaplara sığmayacak kadar geniş mimari anlayışını ‘Az çoktur.’ cümlesini yorumlayarak kavramak mümkün. Bu iki kelimeyi yapılarıyla düşündüğümüzde azaldıkça artan şeylerin yapı katmanlaşması ile geleceğe dönük işlevsellik, taşıyıcının azalmasıyla mekan içi estetik veya malzeme seçimleri ile kullanılabilirlik arasında ilişkilere dayandırmak mümkün gibi görünüyor.

Mimarlıkta minimalizm az malzeme kullanımı, kare dikdörtgen formlar ve yalın iç tasarımlarla ifadesini bulmuştur. Mies’ in Farnsworth Evine baktığımızda cephede cam ve çeliğin sade birlikteliği, mekan içinde ise taşıyıcı duvarlardan oldukça arınmış serbest plan tasarım fikrini görüyoruz. Mies, buna ilişkin ’Yapının iç düzenlemesi farklı işlevlere olanak verecek esneklikte olursa ve biçimi de bu değişimi engellemeyecek özellikler taşıyorsa sorun çözülmüş olur.’ der. Gerçekten de farklı işlevler için dönüşebilir mekanlar veya bir mekanın birden çok işlevi karşılayacak esnekliğe sahip olması onun felsefesini destekler niteliktedir.

Her yapısı üzerine yorumlamamızı kolaylaştıracak sözler kuran Mies, modernizmin simgesi sayılabilecek Barcelona Pavyonu için ‘Tanrı ayrıntıda gizlidir.’ der. Bizi yönlendirdiği üzere ayrıntılara indiğimizde titiz malzeme seçimleri dikkatimizi çekiyor. Minimalizmle birlikte malzemeye bile işlev yüklendiğini görüyoruz. Bu pavyonda kullandığı çeşitli mermerler, mekanları birbirinden ayırırken taşıyıcı olmadığı için hareket edebilir ve dönüşebilir. Havuzu çevreleyen Roma traverteni ise güneşe maruz kalınca ışığı absorbe edip daha sonra yansıtarak ikincil ışık kaynağı olarak görev görüyor. Her ayrıntıya yüklediği ilahi denilebilecek fonksiyonlar onun malzemeye bakışının göstergesidir.

Mies van der Rohe gökdelen mimarı olarak kimileri tarafından hayranlıkla, kimileri tarafından ise soğuk eserler bıraktığı düşünülerek ağır eleştirilerle anılıyor. Mesleğine başladığı ilk dönemlerde mimari bir yarışma için tasarladığı Friedrichstrasse projesine baktığımızda üçgenimsi formu ve devasa yüksekliği bizi minimalizm ile ne kadar uyuşuyor diye düşündürse de aslında tam bir minimalizm eseri olduğuna ikna oluyoruz. Çok fonksiyonlu ofis ihtiyacını alana yayılan bir öneriyle karşılamayı düşünseydi şüphesiz ki işlevsellik ve ekonomiklikten taviz verecekti. Yani Mies yine az malzeme ile işlevsel ve ekonomik bir çözüm önerisinde bulunmuştu.

60 yıllık mimari hayatının bazı dönemlerinde Bauhaus ve Chicago Illinois Mimarlık Fakültesi’nde öğreticilik yaparak dönemin yetişmekte olan mimarlarını da işlevsellik ve malzeme seçimleri konusunda düşünmeye itti. Bunu şu sözlerle destekledi: ’Binanın işleviyle aşina olmalısınız. Her yapıyla malzeme kadar iç içe olmalısınız. Yapının malzemesi ne olabilir, ne olmalı ve ne olamaz soruları üzerinde düşünmelisiniz.’ Günümüzde de eserlerine ve mimarlık üzerine söylediği sözlerine baktığımızda yol gösterici ve ilham verici bulabiliyoruz. Mies van der Rohe’yi yalın ve fonksiyonel olan her detayda görebiliriz.

Namık Kemal Üniversitesi Mies van der Rohe Bulusması (2018). Resim © Mimarlar Ne Der +?

Katılımcılara buluşmadan önce sunulan kaynaklar:

https://www.thoughtco.com/mies-van-der-rohe-neo-miesian-177427tag/ludwig-mies-van-der-rohe/
http://www.kilsanblog.com/onemli-ozgun-mimarlar/ludwig-mies-van-der-rohe/
http://www.arkitektuel.com/barselona-pavyonu/
http://www.arkitektuel.com/farnsworth-evi/
http://uk.phaidon.com/agenda/architecture/articles/2014/april/02/what-did-mies-van-der-rohe-mean-by-less-is-more/
https://www.archdaily.com/574575/material-masters-glass-is-more-with-mies-van-der-rohe
https://www.dwell.com/article/less-is-more-10-buildings-by-ludwig-mies-van-der-rohe-d55128a8
https://www.homify.com.tr/yeni_fikirler/589674/uenlue-mimar-ve-tasarimcilardan-oegrendiklerimiz-ludwig-mies-van-der-rohe
https://www.archdaily.com/799586/a-virtual-look-into-mies-van-der-rohes-core-house?ad_medium=widget&ad_name=recommendation
https://www.archdaily.com/804709/ludwig-mies-van-der-rohe-mansion-house-tower-london-that-never-was?ad_medium=widget&ad_name=recommendation
http://www.arkitera.com/haber/7464/mies-van-der-rohe-126-yasinda
https://www.youtube.com/watch?v=Z8VdhVJQm9U