Richard Meier

HER ŞEYE RAĞMEN…

‘Klasik güzellik, dürüstlük ve akılcılık ile olur’ ilkesini benimseyen 1934 doğumlu New Jersey’li mimar eserleri ve aldığı ödüllerle kimileri tarafından beğeni toplamış, kimileri tarafından eleştirilmiştir.

Belirgin ve saf geometriye sahip Jubilee Church (Church of 2000) eserini, milenyumun başlangıcı ile Roma’daki uzak ve derin banliyölere değer vermek amacıyla tasarladığını belirtir. Fakat form, çevresinden bağımsız olarak kendi başına ne kadar değer kazanabilir? Ya da Roma gibi geçmişten gelen mimariyle bağını kopartmamış bir kent için aykırılıktan öteye gidip amacına ulaşabilir mi? Akla gelen bu sorular Meier’in kiliseyi bağlamsal olarak değil mekânsal olara kurguladığını kanıtlar nitelikte. Nitekim kiliseyi diğer kiliselere kıyasla mistik bir hava içinde ve karanlık mekanlar oluşturarak tanımlamaktansa, ‘Geleceğe yönelik iyimserlik ve söz hissini yansıtan ışıkla dolu bir barınak’ olarak tanımlaması mekansallığı güçlendirdiğini gösteriyor.

JUBILEE CHURCH © Richard meier&partners

İlerici bina geleneği ve gelişmekte olan bir kültür merkezi Atlanta, bir başka eseri High Museum of Art üzerinde güçlü bir tasarımsal etkiye sahip olmuştur. 1920’li yıllarda popüler olan modern mimari akım enternasyonel stille tasarlanmış yapının merkezinde bulunan avluda, New York’ta bulunan Guggenheim Müze’sindeki dairesellikten esinlenmiş ve eleştirilere maruz kalmıştır. Mimara göre müze, aydınlanmış kültürel değerin bir parçasıdır ve bunu müzedeki doğal ışık kullanımıyla sembolize eder. Ancak doğal ışığın sadece merkezde baskın olması, bu sembolleşmenin tasarım için sonradan giydirilmiş bir kılıf olduğunu düşündürtüyor. Yapının çevresine olan aykırılığı da yapıyı kent için bir ikon haline mi getiriyor yoksa kent bütünselliğinden kopuk bir parça mı?

HIGH MUSEUM OF ART © Richard meier&partners

Meier, eserlerinde rasyonalist tarzı benimser. Ana hacimden ekleme ve çıkartmalar yaparak belirgin geometrik formlar ortaya koyar. Neredeyse her eserinde kullandığı kare ve daire kontrastını, Shamberg Evi’nde cepheye eklenen dairesel formdaki balkonda da görebiliriz. O dönemin yapılarına göre ön cephesi bir eve göre fazla saydam olduğu için yapı aykırı bir duruş sergiler ve modernizmin, ‘İşlev, formdan önemlidir ‘ anlayışını kendi alfabesine göre genişletir. Evin kesit ve planları incelendiğinde içerideki eğrisel merdiven ve arka cephedeki merdivenin korkuluk detayı binanın her noktasına kadar tasarlanmış olmasına dikkat çekiyor.

SHAMBERG HOUSE SECTION © Richard meier&partners SHAMBERG HOUSE PLAN © wikiarquitecture

SHAMBERG HOUSE © Richard meier&partners

Yapılarını kıyasladığımızda, Meier’in cephelerde kullandığı gridelliği, kare ve daire kontrastı, birbirine benzer parçalar bütünü kimilerine göre özgün bir dil; kimilerine göre tekrardan öteye geçemeyen bir seri oluşturuyor. Eserleriyle bir şehrin dokusunu değiştirmeyi hedefleyen Meier, kent kimliğinden kopuk, aykırı tasarım eleştirileriyle çoğu zaman karşı karşıya kalıyor. Her şeye rağmen Meier’in modernizme ve rasyonelizme katkısı inkar edilemez.