Emilio Ambasz

BİR MEKAN ŞAİRİ OLARAK E. AMBASZ

“13 ya da 14 yaşlarındayken öğretmen bir çift için küçük bir arsaya ev tasarladım. Cephede iki kesik olan kübist bir yapıydı.”

Emilio Ambasz

Tüm hayatı, hayatı ile birlikte yapıları ve onların kavramsal içerikleri -Emilio Ambasz’ın çocukluğundan bu yana mimar olma isteğinin nereden kaynaklandığının bilinmezliği gibi- muğlak bir alandadır. Arjantin doğumlu ünsüz mimar Ambasz, Princeton Üniversitesi’nden bir yılda mezun olarak, herkesin kafasında soru işaretleri bırakmakta. Mezuniyetinden önce, 16 yaşlarında mimar Amencio Williams ile çalışmaya başlayan Ambasz’ın çocukluk zamanı tasarımlarından birisi olan “Emilio’s Folly”, profesyonel birtakım çizimlerle hazırlanmış farklı bir mimari yaklaşım örneğidir.

(1) (2)

(1) Emilio’s Folly, Resim ©Emilio Ambasz and Association (2)Emilio’s Folly, Resim ©Emilio Ambasz and Association

Ayrıca erken döneminde (1969), Museum of Modern Art (MoMA)’da tasarım küratörü olarak çalışma fırsatı yakalamış ve birçok sergi ile yakından ilgilenmiştir.

Ambasz’ın birçok farklı konseptte birbirine benzer veya farklı çok sayıda çalışması vardır. Bunlardan birisi olan Cordoba House, bizi İspanya’nın kuzeyinde yer alan Seville kentindeki el değmemiş bir doğa parçasına götürüyor.

İç Dünyasındaki Saklı Kübist Alanlar

1975’te inşa edilmiş Cordoba House bizi bambaşka bir dünyanın parçası yapmaya çalışıyor. Ambasz’ın çocukluğunda yaptığı Folly’sinin günümüzdeki yansıması gibi bir anıtsallık içeren yapı, iki uzun duvarla, ev için bir tür zarf yaratarak girişi tanımlıyor. Ayrıca şair iki uzun blokla yetinmemiş, mekânsal olarak, bir oditoryum ve iç mekânda karşılama alanı olarak kare bir veranda ile destekleyerek mekânın çoklu olasılıklarını basit dokunuşlarla açığa çıkarmaya çalışmıştır.

Cordoba House, Resim ©Archdaily Cordoba House, Resim ©Archdaily Cordoba House, Resim ©Archdaily

Tüm odaların kare verandaya açılması, Arap-Endülüs geleneğine ait bir durumun izleri olarak tanımlanabilir. Bu kare veranda için Ambasz “yaşam alanlarının birer dış uzantısı” ifadesini kullanmış.

Balkona çıkmak için iki konsol metal merdiven var. Bu anıtsal yapıda kutsanan birtakım şeylerin var olduğunu hissettiriyor. Acaba Ambasz, balkonun kendisinden ziyade, balkonun ziyaretçisine göstereceklerini mi özel olarak yeniden yorumlatmak istedi?

“Ziyaretçi suyun kaynağı balkona çıktıca; sıvı,

sessizlik haline gelene kadar, ses daha sessiz hale gelir.”

-E.Ambasz

Evin üstünü saran toprak, köşeye konmuş bir kapı ve güneş aksının kendisi kübist birtakım tutumlar olarak nitelendirilebilir.

Düz Bir Zemine Üçgen Bir Müdahale

Cerrahi tesis ve araştırma merkezi olarak kullanılan Occhio, Venedik’te yer alıyor. Trapez yapı bizi biçimiyle çok fazla algısal yanılgıya sürüklüyor. Kademelendirme ile “iç mekân” kavramı oluşmaya başlarken, diğer taraftan da “dış mekân” kendi şeklini alıyor. Her katta peyzajlı teras hacimler ile Ambasz’ın neden yeşil mimarinin öncüsü olduğunu az çok anlaşılıyor.

Occhio, Resim ©Archdaily Occhio, Resim ©Archdaily Occhio, Resim ©Archdaily

Ayrıca bu hacimler basit geometrinin en verimli ve özgün kullanım örnekleri olarak nitelendirilebilir, ki sadece kendileri ile var olmayıp yeni ek mekanlar sunuyorlar: amfitiyatr ve oditoryum.

Cordoba House projesindekine benzer bir toprak kaplama uygulaması ile gizlenen otopark sayesinde yeşilin sürekliliği sağlanmış oluyor. Yapı iç kısımda çok farklı mekanları bünyesinde barındırıyor.

Mekân şairi Emilio Ambasz bizi onu ve yapılarını anlamaya ve yorumlamaya davet ediyor. Barındırdıkları kavramsal gizemler, yapılarının en ilginç özelliği olarak söylenebilir.