Robert Venturi

Karışık ve Karşıt

‘’… mimarlık tek bir ideolojiye sahip, her şeyden yalıtılmış, saf özelliklerle donatılmış olmamalıdır.’’

Eserleri postmodern akımına örnek olarak nitelendirilen, modernizme karşı tavrıyla bilinen 1925 Philedelphia doğumlu mimar, tasarımlardan daha çok teorik alanda etkili olmuştur. Teorik alanda iki kitap yazmıştır ; postmodern mimarlık kuramının ilk kitabı olarak bilinen Mimarlıkta Karmaşıklık ve Çelişki’de; modern mimarlığın aksayan yönlerini, ve modern mimarlığa tepkilerin nereden kaynaklandığını, sorunlara nasıl bir mimari yaklaşımla çözüm bulunabileceğini ele almıştır ve Mies Van Der Rohe’nin ‘’az çoktur’’ özdeyişine karşı ‘’az sıkıcıdır’’ özdeyişini ilk kez bu yapıtında kullanmıştır. Mimarlık hayatını çokça etkileyen şehir olan Las Vegas’a ziyaretinden sonra yazdığı Las Vegas’ın Öğrettikleri adlı kitabında ise mimari biçimin unutulan simgeselliği, mimarlık kuramının son yıllarda yaşadığı değişimini anlatmıştır.

Modern mimarlığın sıkıca tutunduğu ‘yalınlık’ ilkesine karşılık, süslemenin, pek çok şekilde yorumlanabilecek çok katmanlı bir iletişim aracı olduğunu savunmuştur. ‘’ Modern ustaların gücü tutarlılıkta iken bizimki farklılıktadır’’ sözüyle eserlerini farklı yorumlayarak ve bilinen tanımlara farklı anlamlar yükleyerek bilindikten uzaklaşmıştır.

Mimari yaşamının erken dönemlerinde annesi Vanna Venturi için tasarladığı evde modern ve klasik ögeleri bir arada toplamıştır. Düz çatı yerine kırma çatı, uzun-şerit pencereler yerine küçük pencereler ve asimetrik baca kullanarak postmodern bir eser ortaya çıkartmıştır. Anıtsal ön cephesiyle insan ölçeğinden uzaklaşarak modernizmin ölçek uyumu ve simetri anlayışıyla zıtlaşmıştır. Evin içinde fonksiyonelliği geri planda tutarak mekanlarda karar verici unsurun insan değil, mekan olduğunu gözler önüne sermiştir.

Vanna Venturi House ©uncubemagazine.com Vanna Venturi House Inside ©pinterest

Yapılarını adeta legoyla oynarmışçasına tasarlayan Venturi, Philedelphia’da düşük gelirli yaşlılar için Guild House adında caddenin çizgisine saygılı bir yurt tasarlamıştır.

Postmodernizmin ilk büyük uygulaması olarak anılan bu yapıda tekrarlanan pencerelerle sıradan bir görüntü elde etmiş, hatta bu sıradanlıktan dolayı yapıyı çirkin hale getirdiği için eleştirilere maruz kalmıştır. Metal balkon korkulukları ve yurt tabelası yaşlıların sade ve gösterişsiz yaşamını simgelemiştir. Yapının tepesine yerleştirdiği simgesel televizyon anteni, yaşlıların boş zamanında yaptığı aktiviteyi simgelemiştir. Venturi’nin bu alaycı tavrı kendi mimari görüşünü yansıtırken bir kez daha eleştirilerin hedefi olmaktan kaçamamıştır.

Guild House © archdaily.com.br

Mimarlıkta simge ve işaretleri ilk kez kullanan mimar olarak bilinen Venturi, neredeyse her eserinde modern mimarlığa iğneleyici şekilde karşı çıkmış, zıt öğeler kullanmıştır. Modernizmin yapılarını ruhsuz ve kişiliksiz olarak tanımlayarak modern mimariyi başarısız bulmuştur. Yapılarında kendi fikirleriyle çeliştiği gözlense de yayınladığı ‘mimarlıkta çelişki olmalıdır’ içerikli manifestolarına göre yine de kendiyle tutarlı kalabilmiştir. Mimarlık kuramına yeni bir bakış açısı geliştirmiş, çoğu mimarı, izinden takip ettirmeyi başarabilmiştir.

Kadir Has Üniversitesi Robert Venturi Buluşması (2018) Fotoğraf © Mimarlar Ne Der +?

Buluşmadan önce katılımcılara sunulan kaynaklar:

http://www.mimdap.org/?p=204023
https://www.mimarlarneder.com/single-post/2018/05/12/Robert-Venturi?
fb_comment_id=987618068007510_1182759421826706
https://www.archdaily.com/62743/ad-classics-vanna-venturi-house-robert-venturi
https://ipfs.io/ipfs/QmT5NvUtoM5nWFfrQdVrFtvGfKFmG7AHE8P34isapyhCxX/wiki/Postmodern_mimari.html
https://www.google.com.tr/amp/s/www.dezeen.com/2018/09/19/robert-venturi-best-
postmodern-architecture-projects/amp/

Katılımcılar :